De ghenoechsaemheyt van Godt ende de onghenoechsaemheyt vande werelt, speel-wijs vertoont in den H. Laurentius Iustinianus, patriarch van Venetien, door de ionckheydt van de parochie van S. Ioris tot Antwerpen
Antwerpen, Mesens, 1640
Bibliotheek Koninklijk Conservatorium

Sinds zijn ontstaan in 1867 als 'Vlaamsche Muziekschool van Antwerpen' biedt het conservatorium ook een opleiding 'dramatische kunst' aan. Dat verklaart de rijke, maar tot nu ongekende historische toneelcollectie die in de conservatoriumbibliotheek wordt bewaard. Die collectie is voornamelijk gegroeid uit de aankoop in 1922 van de bibliotheek van toneelcriticus Lode Krinkels en door het verwerven van de bibliotheek van de Toneelcommissie in 1927.
Dit unicum werd pas onlangs ontdekt in de schenking van de Toneelcommissie.

Afgezien van het toneel van de rederijkers en de jezuïeten is er zeer weinig geweten over opvoeringen in Antwerpen in de eerste helft van de zeventiende eeuw. In 2003 beschreef Ingeborg de Cooman het enige bekende exemplaar van Dorothea, een toneelstukje dat 'de Ionckheyt van de Parochie van S. Ioris' in 1641 opvoerde, bewaard in de Bibliothèque Nationale in Parijs. Omdat ze liedjes uit het stuk terugvond in de liedbundel de Geestelycken Leeuwercker (1645) van de jezuïet Guilielmus Bolognino, vermoedde ze dat hij wel eens de auteur zou kunnen zijn. Echter niet in Parijs maar in de bibliotheek van het Conservatorium is de oplossing gevonden. Daar zit namelijk een uniek exemplaar van De Ghenoechsaemheyt van Godt, een toneelstuk dat diezelfde 'Ionckheydt' in 1640 speelde, opnieuw met liedjes uit de Geestelycken Leeuwercker maar nu ook met een opdracht ondertekend met de initialen 'GB'. Daardoor is dit boekje een belangrijk puzzelstuk in de Antwerpse toneelgeschiedenis.

Hubert Meeus (hoogleraar Universiteit Antwerpen)